Zeldzaam

In de rubriek ‘Persoonlijk’ van het Financieele Dagblad verschenen onlangs verhalen van wetenschappers die zelf lijden aan een zeldzame ziekte. Professionals met een weinig voorkomende aandoening vertellen. Cindy Boer hield aanvankelijk haar ziekte zo veel mogelijk stil, omdat ze bang was zwak of zielig gevonden te worden.

ZELDZAME ZIEKTE

© Benning & Gladkova

Cindy Boer (33) heeft het syndroom van Usher type 2A, waardoor ze geleidelijk volledig doof en blind wordt. Ze werkt als geneticus in het Erasmus MC, waar ze onderzoek doet naar artrose.

Ik zie de wereld alsof ik door een brievenbus kijk: alles onder, boven en naast me is zwart. Rond mijn veertigste zal het zicht nog maar als door een rietje zijn en de kans is groot dat ik op mijn vijftigste volledig blind ben. Mijn ogen haperden voor het eerst toen ik op mijn twintigste in de schemering meedeed aan een dropping. Iedereen durfde door een hobbelig weiland te rennen, maar ik was voorzichtiger aangezien ik weinig contrast zag.’

‘Er waren twee aanwijzingen dat ik het syndroom van Usher had. Ik ben zeer slechthorend geboren en dat is een symptoom. Bovendien heeft mijn oma Usher en het is erfelijk. Maar ik wilde geen ziekte hebben, ik was liever zo normaal mogelijk. Geavanceerde hoortoestellen, intensieve logopedie en een opgewekt karakter maakten dat ik mijn kop in het zand kon steken. Mijn ouders zagen er ook de noodzaak niet van in me te laten testen.’

‘In de kerstvakantie van 2017 kon ik er niet langer omheen. Ik werd overvallen door ruis en lichtflitsen in mijn gezichtsveld en de huisarts stuurde me naar het Oogziekenhuis. Of er oogziektes in de familie voorkwamen, vroeg de arts. Ik bevestigde dat en voelde de tranen opwellen. Hij constateerde dode cellen op mijn netvlies en mijn nachtmerrie werd werkelijkheid: ik had het syndroom van Usher. In Nederland zijn er ongeveer duizend mensen met deze diagnose.’

‘Zoals dat vaker gaat bij een zeldzame ziekte werd ik naar huis gestuurd met een foldertje. Ik ging artikelen lezen, waarna de wetenschapper en de patiënt in mij met elkaar in conflict raakten. Ik stuitte op websites van klinieken in Duitsland waar “artsen” claimden het verloop van Usher te kunnen vertragen of het zelfs te kunnen genezen. Als wetenschapper heb ik een diepgewortelde haat tegen dit soort oplichters, maar hun beloftes maakten dat ik bijna de trein naar Duitsland heb gepakt.’

Hulp vragen
‘Ik hield mijn ziekte zo veel mogelijk stil, omdat ik bang was zwak, of erger, zielig gevonden te worden. Een misvatting, bleek na een gesprek met professionals, want wegstoppen staat de verwerking in de weg. Vanaf dat ik er open over werd, ging ik oefenen met om hulp vragen en ongevraagde hulp aannemen. Ik voel me allang geen sneu geval meer als vrienden me appen: zal ik je even oppikken?’

‘Mijn werk inlichten vond ik ook moeilijk, maar de reacties waren: vertel maar wat je nodig hebt; groter beeldscherm, meer licht in je kamer? Precies de benadering die bij me past: geen drama maar oplossingsgericht. In mijn carrière is horen en zien geen vereiste en met mijn denkvermogen is gelukkig niets aan de hand.’

‘De afgelopen tien jaar ging mijn zicht geleidelijk achteruit, maar nu gaat het ineens snel. Mijn auto wegdoen vond ik de grootste klap, een aanslag op mijn vrijheid, maar het werd te gevaarlijk. Het besef steeds vaker een arm nodig te hebben bij het lopen was ook confronterend.’

‘Ik heb het geluk dat ik de humor van situaties kan inzien. Rondlopen op Utrecht Centraal tijdens de spits voelt als een rit in de bots-auto’s: ik loop tegen iedereen op en reizigers die in alle haast over mijn taststok struikelen zorgen voor slapstickachtige taferelen.’

‘Ineens gaat mijn zicht snel achteruit. Mijn auto wegdoen vond ik de grootste klap, een aanslag op mijn vrijheid’

‘Ik ben vrijwilliger bij de medisch-wetenschappelijke adviesraad van Stichting Ushersyndroom en zie hoeveel wetenschappers subsidieaanvragen indienen voor onderzoek naar Usher. In juni mocht ik met de Oogvereniging mee naar een Retinacongres in IJsland, waar bleek dat er doorbraken zijn in gentherapie voor ogen. De generatie na mij hoeft misschien niet meer volledig blind te worden, maar in mijn geval komen behandelingen waarschijnlijk te laat. Dat accepteren gaat met horten en stoten.’

‘Mijn oma – mijn grote voorbeeld – leerde me dat oogzicht prachtig is, maar overschat. Ze maakte op hoge leeftijd nog verre reizen met een groep. Je kunt al het moois van de wereld ook ervaren zonder ogen, misschien nog wel intenser. Reizen en sporten zal ik nooit opgeven. Ik doe aan zwaardvechten en misschien word ik wel de eerste blinde zwaardvechter. En op een dag gaan mijn vriend en ik op wintersport. Ik heb hoogtevrees, dus als ik blind ben kan ik eindelijk leren skiën.’

Bron: © Het Financieele Dagblad
Datum: 28-05-2022
Door> Charlotte van Drimmelen •
Foto: Benning & Gladkova

Tim haalt ruim 26 mille op voor onderzoek naar Ushersyndroom

Drie weken geleden zetten Tim Schroeder en zijn vriend Richard Hubert koers richting de Spaanse stad Alicante om geld op te halen voor onderzoek naar Ushersyndroom. Na een fietstocht van ruim tweeduizend kilometer zijn de mannen aangekomen in Alicante en ze zijn daar feestelijk onthaald. Tim’s dochter Eleyna (5) is de grote inspirator voor deze fietstocht; zij heeft de diagnose Ushersyndroom. 

“Mijn dochter heeft het Usheryndroom waardoor zij langzaam doof en blind zal worden”, zei Tim drie weken geleden vlak voor zijn vertrek. Ushersyndroom is progressief en momenteel nog niet behandelbaar. Tim hoopt dat er over een paar jaar wel een behandeling mogelijk is om de achteruitgang van het gehoor en zicht te stoppen. “En die hoop is realistisch”, vertelt hij.

Omdat de mannen tijdens de eerste dagen van hun tocht geen verkenner tot hun beschikking hadden, moesten ze zelf op zoek naar slaapplekken. Daardoor hebben ze niet de beoogde 2.200 kilometer afgelegd, maar ruim 100 kilometer meer. Een week later kwam Tim’s vader met de camper en begeleidde de mannen tijdens de fietstocht. Marcel zorgde voor een slaapplek en het eten. Soms zaten de mannen er helemaal doorheen en hadden ze ook mentale ondersteuning nodig. Onderweg ontvingen de mannen ook veel steun en aanmoediging. Regelmatig kregen ze een gratis overnachtingsplek.

Zon, hagel en regen
Om uiteenlopende redenen was het flink afzien, vertelt Tim. “We hebben alle soorten weersomstandigheden gehad. We vertrokken in Hoofddorp  met zon en aangekomen in in België begon het te hagelen. In Frankrijk zijn we verbrand en de laatste dagen in Spanje hadden we weer mooi weer.”

“De pijn was soms zo overheersend dat het moeilijk was om ervan te genieten”

Zadelpijn en andere ongemakken
Dat het ‘fysiek uitdagend’ zou worden, daar hadden Tim en Richard wel rekening mee gehouden. “Qua conditie stonden we er wel goed voor, maar die zadelpijn was echt verschrikkelijk. Ik had een goed fietsbroekje gekocht, maar de pijn was soms zo overheersend dat het moeilijk was om ervan te genieten.”

De rit van 2200 kilometer is hem bij vlagen zwaar gevallen. ,,Op de heenweg kreeg ik last van mijn slechte knie. In Biarritz heb ik een brace gekocht waarmee het erg goed ging. Maar daarna kreeg ik last van mijn andere knie. We hadden soms slecht wegdek, ik denk dat het daardoor kwam.’’

,,Het lichaam heeft nu rust nodig. Ik heb overal spierpijn en natuurlijk in de knieën. Gelukkig konden we de laatste dagen rustig aan doen’’, aldus Schroëder. Zijn maat Richard is er lichamelijk een stuk beter aan toe.
,,Het was een mooie reis’’, blikt de Hoofddorper terug. ,,Pijnlijk en ook emotioneel soms terwijl je weet waarom je het doet. Een heel dubbel gevoel had ik wel.’’ Doel was geld in te zamelen voor de behandeling van Eleyna.

Inzameling
Met de fietstocht heeft Tim een enorm groot bedrag opgehaald voor Stichting Ushersyndroom; ruim € 26.000!! Hiermee kan er belangrijk wetenschappelijk onderzoek gefinancierd worden. Ushersyndroom is de ziektre waar Tims dochter Eleyna aan lijdt. “Rond haar twaalfde zal ze nachtblind worden”, vertelt Tim. “Daarom vind ik het  zo belangrijk dat er snel een behandelmethode wordt gevonden”.

Lang leek het erop dat Tim en Richard het streefbedrag van 25.000 euro nét niet zouden halen. “Maar vlak voordat we Alicante binnen fietsen heeft mijn werkgever het bedrag aangevuld tot 25.000 euro”, zegt Tim lyrisch. “Voor zo’n bedrag móést er wel een prestatie tegenover staan, maar ik ben blij dat het gelukt is.”

Feestelijk onthaal
In Alicante zijn Tim en Richard feestelijk onthaald door Tims familie, onder wie ook dochter Eleyna. ,,Het is fijn om haar weer in mijn armen te hebben. Ze weet dat ik voor haar oortjes heb gefietst, maar ze weet nog niet dat ze het syndroom van Usher heeft. Dat vertellen we haar rond haar achtste, als ze er bewuster van is.”

Terug in Hoofddorp
Na een kleine week vakantie in Alicante zijn de mannen weer huiswaarts gegaan met de camper van vader Marcel. Met de fietsen achterop. Bij thuiskomst in Nederland werden ze opgewacht door onze ambassadeur Machteld Cossee en Carin de Bruin. Zij hebben de cheque mogen ontvangen namens de sStichting Ushersyndroom van maar liefst € 26.510,- !!! Een gigantisch bedrag waarmee de stichting hoopvol onderzoek kan financieren bestemd voor Eleyna en alle andere mensen die leven met Ushersyndroom!

Bron NH Nieuws/NOS
2 mei

De actiepagina van Tim loopt nog even door….

Lees ook:

Hoe is het om langzaamaan doof én blind te worden?

Voor velen is het een nachtmerrie: het verliezen van je zicht en gehoor. Voor Femke is het de realiteit, maar ze laat zich er allerminst door weerhouden om alles uit het leven te halen.

Femke Krijger is zestien wanneer ze hoort dat ze lijdt aan het syndroom van Usher, wat betekent dat ze langzaamaan doof en blind wordt. Op dat moment kan ze nog totaal niet bevatten wat deze diagnose betekent voor de loop van haar verdere leven. ‘Je ziet wat je ziet en je hoort wat je hoort; het idee dat dat niet is wat iedereen ziet en hoort is heel apart. Je weet niet beter, je doet het met wat je hebt en gaat ervan uit dat dat normaal is. Zeker als je zestien bent.’ De vader van Femke maakte zich enorme zorgen over wat dit voor haar zou betekenen. ‘Hij kon daar geen weg mee uit en heeft de woorden niet kunnen vinden om daar met mij over te praten’, vertelt ze bij Spijkers met Koppen.

Syndroom van Usher
Inmiddels is ze een aantal jaren verder en is zowel haar zicht als haar gehoor verminderd. ‘Ik heb twee hoorapparaten en een hele kleine “koker”. De simpele manier om het uit te leggen is: neem een rietje en kijk daar doorheen en haal daar dan nog wat vanaf: dat is ongeveer wat ik zie. En het wordt nog minder.’

Femke Krijger ©Spijkers met Koppen. Klik op afbeelding om het het radiofragment terug te luisteren.

Arbeidsongeschikt
Femke moest daarom op haar achtentwintigste stoppen met werken. ‘Ik had mijn droombaan. Ik was jurist bij het Wetenschappelijk Bureau van de Hoge Raad – ik realiseer me ook dat dat niet voor iedereen een droombaan is, maar dat was het voor mij wel. (…) en toen verloor ik die baan. Afgekeurd vanwege mijn ziekte. Dan zit je opeens thuis en blijkt wel hoe belangrijk zo’n baan is. Het was mijn hele identiteit – ik kon mezelf daarin kwijt.’ Niet alleen Femke ontleent haar identiteit aan werk, ook anderen doen dat. ‘We hebben zo vaak dat we zeggen: “Hoe heet je en wat doe je?” Het antwoord: “Ik zit thuis op de bank en ik ben afgekeurd” is geen lekker verhaal. En zeker niet als je nog helemaal aan het begin van je loopbaan zit.’

Depressie
In die periode is Femke enorm depressief. Ze omschrijft het als volgt: ‘Een gevoel van verdwijnen van je identiteit door een baan waar je veel van jezelf in kwijt kon. Maar voor mij was het ook heel letterlijk omdat ik me langzaam begon te realiseren dat er echt wat aan de hand was. Het is echt het verschil tussen weten en kennen. Een papieren werkelijkheid en je realiseren waarom je altijd zo onhandig ergens tegenaan loopt.’

Kantelpunt
Nu Femke een aantal jaren verder is, heeft het leven opnieuw kleur voor haar gekregen. ‘Het is begonnen bij dat kleine kind, onze eerste zoon. Ik dacht: ik kan toch geen moeder worden en de rest van mijn leven depressief blijven. Je neemt een verantwoordelijkheid op je om een kind zo goed mogelijk de wereld in te zetten.’ Ze wilde verder en dat begint bij ‘zijn waar je bent’. Erkennen. ‘Dat was voor mij heel wezenlijk: ik ben ernstig slechtziend en slechthorend, ik ga steeds meer verliezen.’ Ze besluit haar zinnen te verzetten. ‘Zien en horen levert geen winst op, daar zit alleen maar verlies. Wat dan nog wel? Dan begin je inderdaad bij de andere zintuigen. Voelen is een hele grote voor mij.’ Bijvoorbeeld met muziek, die ze niet altijd meer goed kan horen, maar wel kan voelen. ‘Je wordt bevestigd in je aanwezigheid in de ruimte. Dat is de kanteling die ik heb doorgemaakt: van “help ik verdwijn” naar “hoe kan ik wat er binnenkomt – in dit geval de trilling van de muziek – gebruiken om er te zijn?”’

Bron: BNN/VARA
Spijkers met Koppen.
Datum: 11 mei 2022

DONEER

Lees ook:
Femke heeft Ushersyndroom maar ziet nu meer dan ooit
“Zo zijn we niet getrouwd”