Evenwichtsonderzoek in het Academisch ziekenhuis, Harrie Timmermans, 1992 – 1994
Rijksmuseum Amsterdam

Het evenwichtsonderzoek, ook wel videonystagmografie (VNG) genoemd, neemt een belangrijke plaats in bij het onderzoek naar het functioneren van het evenwichtsorgaan. Er wordt met name gekeken naar de werking van het evenwichtsorgaan en de evenwichtszenuw die deze signalen naar de hersenen leidt. De bijdrage die de ogen en de drukreceptoren in de voeten leveren voor je balans, blijft bij het evenwichtsonderzoek onderbelicht.

Een deel van het evenwichtsonderzoek gebeurt in een volledig verduisterde ruimte. Voor het onderzoek maakt de onderzoeker de huid rondom je ogen goed schoon en plakt elektroden naast je ogen. Het VNG is een langdurig onderzoek (ca. 60-90min.). Je krijgt een videobril op die je oogbewegingen registreert.
Je wordt op verschillende manieren getest. Zo moet je met je ogen lampjes volgen en neem je plaats in een draaistoel. Er worden positietesten bij je uitgevoerd en soms worden je oren gespoeld met lauw tot warm water, om het evenwichtsorgaan te stimuleren.
Het onderzoek is pijnloos. Hoewel je bij sommige testonderdelen even duizelig kunt worden is dat na iedere test meestal weer snel verdwenen. 

Wanneer je Ushersyndroom hebt, is het erg lastig om in een verduisterde kamer te functioneren en te communiceren met de onderzoeker die de testen uitvoert. Geef dit van te voren aan en vraag of hij/zij voor het begin van elke test de verlichting aandoet en alles uitlegt.

Een deel van de testen gebeurt aan de hand van het volgen van lampjes via de ogen. Ook dit is heel lastig voor mensen met Ushersyndroom. Vertel dat je moeite hebt met het zien in het donker, dat het langer duurt voordat je ogen een beetje gewend zijn aan het donker en dat je de lampjes moeilijk kan zien. De onderzoeker houdt daar dan rekening mee door meer tijd te nemen en de lichtjes feller te maken en langzamer te laten bewegen.

• De rotatietest wordt uitgevoerd met een stoel die met een constante snelheid roteert na een versnelling. De oogbewegingen worden gemeten tijdens de rotatie en wanneer de rotatie is gestopt.
• De Video Head Impulse Test (VHIT) is een nieuw ontwikkelde test. Door de ogen te filmen kan men snel de werking van het evenwichtsorgaan testen, waarbij de onderzoeker snelle bewegingen van het hoofd van de patiënt maakt.
• De calorische testen bestaan uit het achtereenvolgens introduceren van warm en koud water in elk oor. Met deze test kan, door het aantal oogschokken te meten, de reactie van het evenwichtsorgaan aan beide zijden worden gemeten.

De posturotgraaf, onderzoeker van het evenwichtsysteem, meet houding- en balansverstoringen met een voetplaat met gevoelige druksensoren. Dan wordt bekeken hoe je je balans bewaart tijdens diverse testen.
Met de posturotgraaf wordt uitval en compensatie van alle deelsystemen van het evenwicht systeem (evenwichtsorganen, ogen en drukreceptoren in de voeten) vastgelegd. Daarnaast helpt de posturotgraaf bij training van het evenwicht (vestibulaire revalidatie).