Je bevindt je hier: / / / / Staar

STAAR

Onder normale omstandigheden is de lens helder en doorzichtig. Staar (cataract) is een vertroebeling van de ooglens. Als de ooglens troebel is, worden de lichtstralen verstoord waardoor er een onscherp beeld op het netvlies ontstaat. Meestal gaat de vertroebeling van de lens heel langzaam. Klachten die kunnen optreden zijn:

  • waziger beeld alsof je door matglas kijkt.
  • kleurverandering, de omgeving lijkt grauwer en minder kleurrijk. Dit effect merk je pas nadat een oog is behandeld.
  • dubbelbeeld of schaduwbeeld met 1 oog. Dit ontstaat door onregelmatige lichtbreking in de troebele lens
  • last van verblinding/schittering (glare/halo’s). Tegenlicht en zonlicht is dan erg hinderlijk omdat het een verblindend effect geeft.
  • wisselende of steeds veranderende brilsterkte.
  • slechter zien in het donker.

Veel van deze klachten zijn ook het gevolg van RP. Een arts die gespecialiseerd is in RP kan dit goed beoordelen.
De enige remedie tegen staar is een staaroperatie. Dit is een operatie die dagelijks bij vele mensen wordt gedaan en meestal zonder complicaties verloopt.

DE OPERATIE

De oogarts kan met de spleetlamp zien of er troebelingen zijn in de ooglens en zo ja, hoe ver die staar zich al heeft ontwikkeld.  De operatie vindt meestal plaats in dagbehandeling onder plaatselijke verdoving (d.m.v. een prik of druppels) en soms onder algehele narcose. De oogarts opereert vrijwel altijd maar één oog per operatie. Bij de operatie haalt de oogarts de troebele lens uit het oog en vervangt deze door een heldere, kunststof implant-lens. Deze lens gaat in principe de rest van je leven mee.

NASTAAR

Na een staaroperatie kan er na verloop van tijd een nieuwe troebeling ontstaan van het kapseltje waarin de kunstlens zich bevindt (niet in de kunstlens zelf). Het lijkt alsof de staar weer is terugkomen. Dit wordt nastaar genoemd en het ontwikkelt zich meestal enige tijd na de staaroperatie. Nastaar is met behulp van de YAG-laser te behandelen. Hierbij wordt er een opening in de nastaar gemaakt. Deze behandeling is pijnloos. Meestal merk je er niets van en hoor je alleen een tikkend geluid en zie je kleine lichtflitsjes.

LENSMETING

Er wordt over het algemeen geprobeerd om je na een staaroperatie zo min mogelijk afhankelijk te laten zijn van brillen. Vóór de operate wordt er daarom een lensmeting verricht. Deze meting is nodig voor het uitrekenen van de te kiezen sterkte van de implant-lens, zodat de resterende brilsterkte na de operatie voor veraf zo gering mogelijk is. De oogarts kan echter nooit 100% garanderen dat het oog altijd, zelfs na een perfect uitgevoerde operatie, zonder bril scherp zal kunnen zien. Meestal zal er een leesbril nodig blijven. In sommige situaties kan er, in overleg met de oogarts, juist voor worden gekozen dat je na de operatie goed kunt lezen zonder bril. Maar dan is er voor veraf wel weer een bril nodig. De keuze hiervoor hangt o.a. af van de brilsterkte vóór de operatie.

IMPLANT-LENZEN

Er zijn speciale implant-lenzen met het doel mensen na de staaroperatie nog minder afhankelijk te laten zijn van een bril. Er zijn vier soorten implant-lenzen:

  • Monofocale lens (standaard kunstlens): een lens waarmee je scherp ziet op 1 afstand. Meestal in de verte. Na de staaroperatie is dan nog wel vaak een leesbril nodig.
  • Monofocale torische lens: een lens waarbij een cilinderafwijking wordt gecorrigeerd. Voor deze lens geldt bij een staaroperatie ook een bijbetaling.
  • Multifocale lens: een lens waarmee u dichtbij en veraf scherp ziet. Je hebt dan geen leesbril meer nodig. Voor deze lens geldt bij een staaroperatie een bijbetaling.
  • Multifocale torische kunstlens: een multifocale lens, zoals hierboven omschreven, waarbij ook een cilinderafwijking wordt gecorrigeerd.

De multifocale lenssoorten worden vaak afgeraden bij mensen met RP/Ushersyndroom vanwege hun zwakke netvlies en hun kleine gezichtsveld.

Soms kan er ook voor gekozen worden om 1 oog een lens-sterkte te geven voor dichtbij en het andere oog een lens-sterkte voor veraf. Om ontspannen te kijken en te lezen zijn dan nog steeds brillen nodig, maar om de etiketten in de supermarkt te lezen of voor een korte wandeling buiten is dan niet meteen een bril nodig.

KEUZEHULP

Welk ziekenhuis past bij je? De Oogvereniging maakte in samenwerking met ZorgkaartNederland een keuzehulp. De keuzehulp stelt je een paar vragen en daarna krijg je een overzicht van drie zorginstellingen die het beste bij je wensen passen. Deze kun je direct met elkaar vergelijken.

KEUZEHULP

CONSULTKAART STAAR

De ‘consultkaart’ kan je helpen bij de afweging of je een staaroperatie laat uitvoeren of dat je nog even afwacht.  Je kunt de consultkaart stapsgewijs doorlopen. De consultkaart heeft de Oogvereniging samen met oogartsen opgesteld.

CONSULTKAART

PODCAST STAAR

In de aflevering van de Oogvereniging-podcast ‘Een en al oog’ vertellen oogarts Jolien de Jager (Oogziekenhuis Zonnestraal) en twee ervaringsdeskundigen over staar, de staaroperatie en het kiezen van een kunstlens.

LUISTER HIER

SECOND OPINION

Het is altijd mogelijk om een second opinion aan te vragen bij een RP-specialist. Daarvoor heb je een verwijzing van een (huis)arts nodig. In de rubriek ‘NETWERK’ staan een aantal specialisten op gebied van RP vermeld.

NETWERK